Religiewetenschapper Ernst van den Hemel schreef Passie voor de passie. De Matthäus, The Passion en andere passiespelen in ontkerkelijkt Nederland, dat sinds deze week verkrijgbaar is. In Nederland is er sprake van een opvallend grote populariteit van het lijdensverhaal van Christus. Zij het de Matthäus-Passion van Bach, The Passion of een van de vele passiespelen, zelfs de meezing- of de kindermatthäus: elk jaar beleven miljoenen Nederlanders een opvoering van het verhaal van Christus’ kruisiging. Welke betekenis heeft het passieverhaal voor Nederlanders in de 21e eeuw - in een ontkerkelijkt Nederland?
Vaak wordt gewezen op het genie van Bach of de kracht van het bijbelverhaal. Maar is dat ook wat mensen beleven? Wat voelt bijvoorbeeld een babyboomer met een allergie voor religie bij het zingen van 'Erbarme Dich' in de meezingmatthäus? Ook bij het spektakel van The Passion is het een interessante vraag welke rol religie speelt. Wat betekent het grote, lichtgevende kruis dat tijdens The Passion voor de ogen van ruim drie miljoen tv-kijkers door de straten van een stad gedragen wordt?
Ernst van den Hemel laat zien hoe het verhaal van Christus in het ontkerkelijkte Nederland beleefd wordt. De verschillende passiespelen blijken vaak iets heel anders te betekenen dan waar de organisatoren op hopen. Een feest van verbinding zijn ze evenwel: ze brengen gelovigen en niet-gelovigen bij elkaar. "Mensen eigenen zich de Matthäus op nieuwe manieren toe", aldus Van den Hemel. Omdat ze er eigen emoties in kwijt kunnen, vanwege de esthetische ervaring of omdat het samen zingen verbindt. Toch betekent dit volgens de onderzoeker niet dat religie geen rol meer speelt: religieuze beleving vindt al lang niet meer alleen in de kerken plaats, maar ook in rituelen als de Matthäus-Passion en The Passion. "Religie is op drift geraakt."
|