Inleiding

Hartelijk welkom bij deze tweede Nieuwsbrief van het 4 Mei-Projekt.  We willen je graag informeren over ons komend programma Chains of Hope.

In deze Nieuwsbrief:
- Voorstellingen april/mei Chains of Hope
- Voorvechters toen en nu: interview met Kees Boomsma en Joyce Louiza
- Dirigent Pieter Kole: mijn motivatie voor deze muziek
- Van de Voorzitter:'Chains of Hope' inspireert!

Veel leesplezier!
 

 Chains of Hope

• zondag 23 april  /  Amsterdam 
• donderdag 4 mei  / Groningen 
• zondag 7 mei  / Groningen
• zondag 14 mei  / Sint Jacobiparochie 

 Voorvechters toen en nu

Interview met Kees Boomsma en Joyce Louiza.

In Chains of Hope, worden de voorvechters gespeeld door Kees Boomsma (bariton) en Joyce Louiza (actrice). Respectievelijk in de rol van Frederick Douglass (FD), Susan Anthony / Amy Post. Intense rollen van mensen die zich vaak met gevaar voor eigen leven hebben ingezet voor het verzet tegen de slavernij en het verkrijgen van gelijkwaardigheid, stemrecht van vrouwen.
Als koor zingen we het aangrijpende verhaal, wrang en schokkend, hoorbaar in tekst en zang. Hoe sterk zal dat zijn als je de rol van deze voorvechters letterlijk neerzet zoals Kees en Joyce in dit stuk doen?

Lees meer..

Dirigent Pieter Kole: mijn motivatie voor deze muziek

Vanwege mijn 20-jarig jubileum bij het 4 Mei Projekt ben ik gevraagd een eigen programma samen te stellen. Normaal gesproken is dat een subtiele samenwerking tussen mij en de programmagroep, waarbij ik vooral inhoudelijk meedenk met de muziekkeuze. Deze keer mocht ik zelf het thema en de bijbehorende muziek bedenken.
Lees meer...

Voorzitter 4 Mei-Projekt: 'Chains of Hope' inspireert!

 Chains of Hope

• Een deel uit het ‘Requiem’ van Alfred Schnittke om slachtoffers van oorlog en sociaal onrecht te herdenken;
• ‘Chain of Hope’ van Libby Larsen  - een primeur, speciaal herschreven voor het 4 Mei-Projekt - over de briefwisseling tijdens de slavernij in Amerika tussen de voorvechter Frederick Douglass en zijn medestrijders voor mensen- en vrouwenrechten Amy Post, Susan B. Anthony en Elizabeth Cady Stanton.
• ‘Trzy Kolysanki opus 49’ van Henryk Górecki (3 wiegeliedjes), vormen de  volgende schakel van hoop. Ze staan symbool voor het recht op geborgenheid voor ieder mens, jong en oud.
• De liederencyclus ‘I dream of Peace’ van Libby Larsen is gebaseerd op gedichten en brieven van kinderen uit voormalig Joegoslavië ten tijde van de burgeroorlog van 1991 tot 1999. Een eerbetoon aan hun dromen, getuigenis van hun lijden en een protest.

 Voorvechters toen en nu

Interview met Kees Boomsma en Joyce Louiza.

In Chains of Hope, worden de voorvechters gespeeld door Kees Boomsma (bariton) en Joyce Louiza (actrice). Respectievelijk in de rol van Frederick Douglass (FD), Susan Anthony / Amy Post. Intense rollen van mensen die zich vaak met gevaar voor eigen leven hebben ingezet voor het verzet tegen de slavernij en het verkrijgen van gelijkwaardigheid, stemrecht van vrouwen.
Als koor zingen we het aangrijpende verhaal, wrang en schokkend, hoorbaar in tekst en zang. Hoe sterk zal dat zijn als je de rol van deze voorvechters letterlijk neerzet zoals Kees en Joyce in dit stuk doen?

Wat fascineert je in de rol die je speelt

Kees; "het is geweldig om een theatrale/opera-achtige rol te mogen spelen, dat trok me aan. Al oefenend realiseerde ik me dat ik als blanke van deze tijd een groot contrast vorm met de zwarte slaaf FD. Deze wisseling roept de vraag op 'mag ik dit als witte man wel spelen?' Als je je realiseert hoe waanzinnig lang die tijd van slavernij heeft geduurd, hoe deze persoon FD daaronder heeft geleden en je zijn kracht in het verzet ervaart, ontstaat er kwaadheid, verontwaardiging over al dat onrecht. Dat tilt je uit boven je eigen persoonlijke vraag over het 'kleur-wisselprobleem'. De strijd is dan rechtstreeks en krijgt je te pakken in je rol."

Joyce; "het heeft impact om als zwarte vrouw, de rol te spelen van Amy en Susan, twee blanke vrouwen uit de hogere klasse. Een wisseling die ik me goed realiseer. Omdat ik als persoon afstam van voorouders die de slavernij werkelijk hebben moeten ondergaan, voel ik de strijd tegen dat onrecht, het hoort bij mijn Antilliaanse afkomst. Het zit in mijn eigen systeem, het is mijn DNA, herkenbaar vanuit opvoeding en eigen ervaring. De rol van Susan en Amy portretteert een voor mij bestaande werkelijkheid, het probleem van en de strijd tegen onrechtvaardigheid. Dat overstijgt het probleem van kleurwisseling in je rol."

Welk deel van de muziek versterkt je beleving

Joyce; "als het koor dreigend opnoemt hoeveel slaven er in de loop van de jaren waren en hoe het aantal toenam, zit ik letterlijk op afstand als Amy Post. Een aangrijpende afstand die onoverbrugbaar voelt. Daarna het moment waarop FD smekend hunted en outraged zingt, grijpt me in mijn ziel. Later de oproep Let my people go, treft me direct."

Kees; "dat is het moment waarop FD zingt/zegt I breathe, I breathe and I am free. Het moment waarop FD in Engeland ervaart dat hij een vrij mens is, niet langer het bezit van anderen. Hij mag mens zijn!"

Op welk scene komt je rol fysiek het best tot zijn recht

Kees;"dat is het moment waarop ik met Joyce hand in hand sta bij de presentatie tijdens een anti-slavery meeting.

Joyce; " het moment waarop de vrouwen om Suzan heen gaan staan en samen duidelijk een oproep doen voor hun gelijkwaardigheid en stemrecht".

Actualiteit, wat staat de voorvechters van nu nog te doen

Kees en Joyce zijn er van overtuigd dat het vraagstuk wat onderdrukking met een mens doet, ook nu bestaat. Zolang wij als mensen wel of niet uitgesproken, onszelf in ras, geloof, welvaart, sekse superieur gedragen en anderen als 'mindere' behandelen, is er sprake van ongelijkwaardigheid. Is dat een actuele vorm van slavernij? Voorvechters blijven nodig.....waar zijn ze?

Blijft de vraag ook nú wat de zin 'We would start anew....'  betekent: een moment om ons af te vragen welke rol wij kunnen vervullen om rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid te versterken? Wat kunnen wij in onze tijd leren van deze voorvechters?

Emmy Bremer / Elly Landman, April 2017

Dirigent Pieter Kole: mijn motivatie voor deze muziek

Vanwege mijn 20-jarig jubileum bij het 4 Mei Projekt ben ik gevraagd een eigen programma samen te stellen. Normaal gesproken is dat een subtiele samenwerking tussen mij en de programmagroep, waarbij ik vooral inhoudelijk meedenk met de muziekkeuze. Deze keer mocht ik zelf het thema en de bijbehorende muziek bedenken.

Een kans om bijvoorbeeld terug te blikken en een aantal stukken te herhalen waaraan ik goede herinneringen aan heb. Maar dat wilde ik niet: elk programma was en is uniek en goed. Misschien iets wat ik altijd heb willen doen en er nooit van is gekomen? Ja, wensen en ideeën genoeg.

Maar het liep anders. Al lange tijd denk ik veel na over het thema 'recht'; wat is recht, onrecht, recht hebben op. Mensenrechten, rechten van minderheden, vluchtelingen. Waar hebben we eigenlijk recht op? En waarom? Zijn de 'Rechten van de Mens' echt universeel? Welke rol spelen wij, speel ik hierin? Ik heb een enorme bewondering voor de 'voorvechters'. Mensen die opkomen voor het recht van anderen, vaak met gevaar voor eigen leven.

Ook merk ik dat ik veel waarde hecht aan het 'vertellen van het verhaal' met ons koor. Ik heb geleerd dat dit enorm wordt versterkt door een zorgvuldige vormgeving en het creëren van eenheid door goede regie en passende beelden. Als koor hebben we hier de afgelopen jaren flinke stappen in gezet en ik wilde graag een volgende stap zetten naar muziektheater.

Daarnaast was ik al een tijdje in gesprek met Joyce Louiza, een collega bij de ING en gepassioneerd actrice. We bleken dezelfde interesse voor het 'vertellen van het verhaal' te hebben. Mede na een bezoek aan onze voorstelling van 2016 ontstond het idee een keer samen te werken aan een programma.

En toch een beetje terugkijkend: ik wilde graag weer samenwerken met een aantal toegewijde mensen die onze programma's altijd op een hoger niveau wisten te brengen, al bijna zolang als ik zelf voor het koor sta (Olga), wat meer recent (Tsjisse, Ton, Kees) of zelfs voor het eerst (Joyce, Yarick).

Dit alles kwam samen in het stuk 'Chain of Hope' van de Amerikaanse componiste Libby Larsen, een stuk voor koor, piano, bariton solist en actrice. Het contact was al een keer gelegd voor 'I Dream of Peace', een compositie voor koor en 2 slagwerkers, wat al langer op mijn verlanglijstje stond. Libby reageerde erg enthousiast op mijn verzoek het stuk voor ons opnieuw te bewerken en uit te geven. Dit vormde de basis voor mijn programmakeuze, wat zich uiteindelijk ontwikkelde tot het volgende verhaal.

Het begint allemaal met een eerste aanzet tot het recht op vrijheid om mens te zijn. Opkomen voor hen die hiervan beroofd zijn, je uitspreken met gevaar voor eigen leven. Vrij mens, vrij om mens te zijn, maar ook gelijkheid ongeacht geslacht, ras, geaardheid of achtergrond. Chain of Hope vertelt het verhaal van een aantal voorvechters, hun argumenten en de situatie waartegen ze in opstand kwamen of beter: waarvoor/voor wie ze opkwamen.

Als eerbetoon aan deze en alle voorvechters zingen we het eerste deel uit het Requiem van Schnittke. Ze hebben hier recht op, mogen rusten en worden met respect herdacht. De melodie van dit requiem past daarbij heel mooi: vanuit een herhalend en bijna berustend motief ontstaat ineens een beweging tegen de draad in, een harmonische wending die je wakker schudt.

De drie Wiegeliedjes van Gorecki staan symbool voor het recht op veiligheid en geborgenheid voor ieder kind. Ook heden ten dage leven veel kinderen in angstige omstandigheden, soms zijn ze zelfs binnen het gezin niet veilig. Wiegenliedjes zijn troostvol, beschermend, een levensbehoefte, een grondrecht?

I Dream of Peace is een verzameling stukken die niet alleen aan kinderrechten hoeven te worden gekoppeld. Ze gaan over het recht op leven in vrijheid (dat wil zeggen zonder oorlog en de bijbehorende gevolgen). Het eerste deel gaat over ontnomen onschuld (spel), deel twee over alom aanwezige angst, deel drie over verwoesting, het vierde deel is een verlanglijstje, maar staat volgens mij voor het gemis van wat het alledaagse zou moeten zijn, deel vijf is de oproep tot het stoppen van het vechten en de roep om vrede en deel 6 is de hoop en het verlangen: wat als...

Voorzitter 4 Mei-Projekt: 'Chains of Hope' inspireert!